Αν θέλεις να προκόψεις στην πνευματική ζωή, φύλαγε μέσα σου τον φόβο του θεού και μην αφήνεις τον εαυτό σου υπερβολικά ελεύθερο. Κράτα όλες τις αισθήσεις σου κάτω από έλεγχο και μην υποκύψεις σε ανόητη επιθυμία.
Κατεύθυνε την καρδιά σου στη συντριβή και θα βρεις έτσι την πραγματική ευσέβεια.
Η συντριβή οδηγεί σε πολλά καλά, που τα χάνει όμως όποιος παραδοθεί στα μάταια σκιρτήματα της καρδιάς.
Είναι άξιο απορίας πως μπορεί κανείς να νοιώθει τον εαυτό του γεμάτο χαρά σ αυτήν εδώ τη ζωή, όταν σκέπτεται ότι εδώ κάτω δεν είναι παρά εξόριστος και η ψυχή του είναι κυκλωμένη από τόσους κινδύνους. Η επιπολαιότης μας και η λησμοσύνη των ελαττωμάτων μας κάνουν να αναισθητούμε στην πείνα της ψυχής μας και έτσι συχνά γελούμε ενώ θα έπρεπε να κλαίμε
.Η αληθινή ελευθερία και η γνήσια χαρά βρίσκονται στον φόβο του θεού και στην καθαρή συνείδηση.Μακάριος όποιος μπορεί να απομακρύνει τις μάταιες
μέριμνες που σκορπίζουν τη διάνοιά του και τον εμποδίζουν στην πνευματική αυτοσυγκέντρωση και τη συντριβή.Μακάριος όποιος αποσύρει τη ματιά του από ότι μπορεί να κηλιδώσει ή να βαρύνει τη συνείδησή του. Να αγωνίζεσαι γενναία, γιατί μια συνήθεια τη νικά άλλη συνήθεια."Ασε τους άλλους ήσυχους και να είσαι βέβαιος ότι και αυτοί θα σε αφήσουν ήσυχο. Μην ασχολείσαι με τα ζητήματα των άλλων και μην ανακατώνεσαι στις υποθέσεις των μεγαλυτέρων σου.
Έχε τον νου σου πρώτα στον εαυτό σου και κοίτα να διορθωθείς ο ίδιος, αντί να συμβουλεύεις τους άλλους.
Μη στενοχωρείσαι αν δεν έχεις την εύνοια των ανθρώπων. Μάλλον να στενοχωρήσαι αν δεν κατευθύνουν τη ζωή σου η αυστηρότης και η προσοχή, όπως αρμόζει σε δούλο του θεού και σε άνθρωπο αφοσιωμένο στην Εκκλησία. Συχνά είναι προτιμότερο και ασφαλέστερο για τον άνθρωπο να μην έχει εδώ κάτω πολλή υλική άνεση.Δεν έχουμε τη θεια παρηγορία και σπάνια δοκιμάζουμε τις χαρές της, γιατί δεν επιδιώκουμε τη συντριβή της καρδιάς και δεν αποκόβουμε με τον εαυτό μας αποφασιστικά από τις εξωτερικές παρηγορίες, που είναι μάταιες.Να θαρρείς τον εαυτό σου ανάξιο της θείας παρηγορίας και άξιο μεγαλυτέρων θλίψεων.
Όταν κανείς νοιώθει πλήρη συντριβή, όλος ο κόσμος του γίνεται αδιάφορος.Ο δίκαιος βρίσκει πάντα πολλές αιτίες για να λυπηθεί και να κλάψει.Γιατί, είτε τον εαυτό του είτε τους άλλους ατενίζοντας, διαπιστώνει ότι κανείς δεν υπάρχει σ αυτόν τον κόσμο που να μην είναι αξιολύπητος. Και όσο βαθύτερα ερευνά τον εαυτό του, τόσο και πιο πολλές αφορμές λύπης βρίσκει.Οι αιτίες για πένθος και συντριβή της καρδιάς είναι οι αμαρτίες και οι κακές μας ροπές, με τις οποίες είμαστε τόσο σφιχτά δεμένοι, ώστε σπάνια μπορούμε να σκεφθούμε τα ουράνια πράγματα. Αν σκεπτόσουν πιο συχνά την εκδημία σου από τον κόσμο παρά τη μακροζωία σου, δεν χωρεί αμφιβολία ότι με περισσότερο ζήλο θα πάσχιζες να διορθωθείς.Και αν σκεπτόσουν καλά την κόλαση και την αιώνια ταλαιπωρία, είναι βέβαιο ότι θα υπέφερες πρόθυμα τις θλίψεις και τους αγώνες σ αυτόν εδώ τον κόσμο και δεν θα σε δυσαρεστούσαν.
Επειδή όμως αυτές οι αλήθειες δεν προχωρούν στο βάθος της καρδιάς μας και προτιμάμε πάντα τις τέρψεις αυτής εδώ της ζωής, εξακολουθούμε να είμαστε ψυχροί και ανέμελοι μπροστά στα ζητήματα της θρησκείας.
Η ψυχική μας αδυναμία είναι η αιτία που το καημένο το σώμα μας παραπονείται με το παραμικρό.Να παρακαλείς λοιπόν τον θεό να σου δίνει το πνεύμα της συντριβής και να λες μαζί με τον Προφήτη : « Ψωμιείς ημάς άρτον δακρύων και ποτιείς ημάς εν δάκρυσιν εν μέτρω »( Ψαλμ. οθ' στίχ 6 ).
(Μίμηση του Χριστού Βιβλίο Α' κεφ. ΚA’ )
μέριμνες που σκορπίζουν τη διάνοιά του και τον εμποδίζουν στην πνευματική αυτοσυγκέντρωση και τη συντριβή.Μακάριος όποιος αποσύρει τη ματιά του από ότι μπορεί να κηλιδώσει ή να βαρύνει τη συνείδησή του. Να αγωνίζεσαι γενναία, γιατί μια συνήθεια τη νικά άλλη συνήθεια."Ασε τους άλλους ήσυχους και να είσαι βέβαιος ότι και αυτοί θα σε αφήσουν ήσυχο. Μην ασχολείσαι με τα ζητήματα των άλλων και μην ανακατώνεσαι στις υποθέσεις των μεγαλυτέρων σου.
Έχε τον νου σου πρώτα στον εαυτό σου και κοίτα να διορθωθείς ο ίδιος, αντί να συμβουλεύεις τους άλλους.
Μη στενοχωρείσαι αν δεν έχεις την εύνοια των ανθρώπων. Μάλλον να στενοχωρήσαι αν δεν κατευθύνουν τη ζωή σου η αυστηρότης και η προσοχή, όπως αρμόζει σε δούλο του θεού και σε άνθρωπο αφοσιωμένο στην Εκκλησία. Συχνά είναι προτιμότερο και ασφαλέστερο για τον άνθρωπο να μην έχει εδώ κάτω πολλή υλική άνεση.Δεν έχουμε τη θεια παρηγορία και σπάνια δοκιμάζουμε τις χαρές της, γιατί δεν επιδιώκουμε τη συντριβή της καρδιάς και δεν αποκόβουμε με τον εαυτό μας αποφασιστικά από τις εξωτερικές παρηγορίες, που είναι μάταιες.Να θαρρείς τον εαυτό σου ανάξιο της θείας παρηγορίας και άξιο μεγαλυτέρων θλίψεων.
Όταν κανείς νοιώθει πλήρη συντριβή, όλος ο κόσμος του γίνεται αδιάφορος.Ο δίκαιος βρίσκει πάντα πολλές αιτίες για να λυπηθεί και να κλάψει.Γιατί, είτε τον εαυτό του είτε τους άλλους ατενίζοντας, διαπιστώνει ότι κανείς δεν υπάρχει σ αυτόν τον κόσμο που να μην είναι αξιολύπητος. Και όσο βαθύτερα ερευνά τον εαυτό του, τόσο και πιο πολλές αφορμές λύπης βρίσκει.Οι αιτίες για πένθος και συντριβή της καρδιάς είναι οι αμαρτίες και οι κακές μας ροπές, με τις οποίες είμαστε τόσο σφιχτά δεμένοι, ώστε σπάνια μπορούμε να σκεφθούμε τα ουράνια πράγματα. Αν σκεπτόσουν πιο συχνά την εκδημία σου από τον κόσμο παρά τη μακροζωία σου, δεν χωρεί αμφιβολία ότι με περισσότερο ζήλο θα πάσχιζες να διορθωθείς.Και αν σκεπτόσουν καλά την κόλαση και την αιώνια ταλαιπωρία, είναι βέβαιο ότι θα υπέφερες πρόθυμα τις θλίψεις και τους αγώνες σ αυτόν εδώ τον κόσμο και δεν θα σε δυσαρεστούσαν.
Επειδή όμως αυτές οι αλήθειες δεν προχωρούν στο βάθος της καρδιάς μας και προτιμάμε πάντα τις τέρψεις αυτής εδώ της ζωής, εξακολουθούμε να είμαστε ψυχροί και ανέμελοι μπροστά στα ζητήματα της θρησκείας.
Η ψυχική μας αδυναμία είναι η αιτία που το καημένο το σώμα μας παραπονείται με το παραμικρό.Να παρακαλείς λοιπόν τον θεό να σου δίνει το πνεύμα της συντριβής και να λες μαζί με τον Προφήτη : « Ψωμιείς ημάς άρτον δακρύων και ποτιείς ημάς εν δάκρυσιν εν μέτρω »( Ψαλμ. οθ' στίχ 6 ).
(Μίμηση του Χριστού Βιβλίο Α' κεφ. ΚA’ )